وبلاگ تخصصی ابزاردقیق و اتوماسیون

در سيستم‌هايي كه فاقد پسماند هستند  ، در هر لحظه از زمان با توجه به مقدار ورودي مي‌توان مقدار خروجي را پيش بيني کرد . اما در سيستم‌هايي که داراي پسماند هستند اين کار غير ممکن است ، زيرا خروجي سيستم نه تنها به ورودي بلکه تا حدي به حالت دروني سيستم نيز بستگي دارد . لذا نمي‌توان خروجي سيستم را بدون مد نظر قرار دادن وضعيت قبلي ورودي يا بررسي حالت دروني سيستم پيش بيني کرد .

پديده پسماند در مواد مغناطيسي ، فرو مغناطيسي ، فرو الکتريکي و هم چنين در رفتارهاي الاستيکي ، الکتريکي و مغناطيسي مواد ، اجسام و سيستم‌ها که بين اعمال سيگنال ورودي و پاسخ متعاقب آن تاخير وجود دارد ، مشاهده مي‌شود .

معمولاً اثر پسماند با اثر باند سكوت در يک وسيله اندازه‌گيري يا سيستم ابزار دقيق تركيب شده و خودرا نمايان ميكنند ، بنابراين  پسماند از تفاضل مقدار باند سکوت از حداکثر تفاوت اندازه‌گيري شده بين حالت بالا و پايين رونده متغير اندازه‌گيري ( همان سيگنال خروجي ) وقتي کل گستره اندازه‌گيري طي مي‌شود ، به دست مي‌آيد . بديهي است اندازه‌گيري‌ها براي تعيين مقدار پسماند وقتي انجام مي‌گيرد که وسيله اندازه‌گيري يا سيستم ابزار دقيقي حالت گذرا را پشت سر گذاشته باشد و به يک حالت تعادل نسبي برسد . به مقدار پسماند ، خطاي پسماند نيز مي‌گويند .

 نمودار نوعي براي پسماند در يك سيستم يا دستگاه اندازه گيري-

محور عمودي نمايانگر سيگنال خروجي و محور افقي نمايانگر سيگنال ورودي سيستم است. ميزان پسماند بستگي به ميزان تغييرات در محور عمودي بازاء يك مقدار يكسان سيگنال ورودي در حالات بارونده و پايين رونده دارد

روش آزمون خطاي پسماند

پسماند در اندازه‌گيري از کيفيت غير الاستيکي اجزاي  سيستم ابزار دقيق يا وسيله اندازه‌گيري ، حاصل مي‌شود . اثر پسماند با اثر باند سکوت ترکيب مي‌شود و مجموع اين دو را مي‌توان از روي نتايج حاصل از آن چه در آزمون باند سکوت بيان شد ، حساب کرد . فقط بايد توجه داشت که براي تعيين مقدار تجمعي اين دو اثر بايد آزمون باند سکوت در چند نقطه آزمون که در کل گستره توزيع شده‌اند ، به صورت بالا و پايين رونده و هم چنين تکرار چند بار اين سيکل انجام پذيرد .

جدول زير به صورت نوعي نتايج حاصل از اندازه‌گيري‌هاي به عمل آمده بر روي يک وسيله اندازه‌گيري ( گزارش نتايج کاليبراسيون ) در مقايسه با استاندارد اندازه‌گيري مرجع براي دو سيکل بالا و پايين رونده متوالي را نشان مي‌دهد .

با توجه به نتايج ثبت شده در اين جدول ( گزارش کاليبراسيون ) ، مجموع اثرات پسماند  و باند سکوت  عبارتست از :

Hysteresis + Dead Band = + 0.22% Input Span

مقدار خطاي پسماند را مي‌توان از تفاضل مقدار باند سکوت ( که نحوه تعيين مقدار آن در روش آزمون باند سکوت بيان شد ) از مقدار تجمعي فوق به دست آورد .

 فقط بايد توجه داشت بيشينه مقدار اختلاف به عنوان خطاي پسماند گزارش مي‌شود و مي‌توان آن را به صورت درصد پهنه سيگنال خروجي ( % Output Span ) بيان کرد ، بطور مقال:

Hysteresis= 0.12% Output Span (For Example)

نکته : باند سکوت بر حسب تغييرات سيگنال ورودي و خطاي پسماند بر حسب تغييرات سيگنال خروجي ، وقتي سيگنال ديگر ثابت است بيان مي‌شود .